“Wat de DNB heeft verwoest is niet om te lachten”

Op 16 september 2021 heb ik een interessantst artikel gelezen van de hoogleraar economie en oud-minister E. Bomhof.[i] De kop van het artikel is “Wat de DNB heeft verwoest is niet om te lachen”.

Toezicht DNB op pensioenfondsen en uitkeren de overschotten
In 2004 kwam het toezicht op de pensioenfondsen in handen van de DNB. [ii] Inmiddels is er ongeveer 20% achterstand (sinds 2010. Veel meer sinds invoering Euro 2001) op de geldontwaarding opgelopen door gepensioneerden terwijl er meer dan genoeg geld aanwezig is voor huidige- en toekomstige gepensioneerden als die achterstand nu wordt ingelopen. Het geld is er. Niemand komt tekort als nu wordt geïndexeerd c.q. de achterstand wordt ingelopen. Zie voor een onderbouwing mijn artikel van 24 september 2019 op LinkedIn. Bij ongewijzigd beleid beland het overschot deels in Zuid-Europa. Willen we dat? De welvarende niet eurolanden zoals Denemarken en Zweden (voorheen ook UK) hebben van deze automatische waardeoverdracht geen last.

Afstand nemen en common sense Den Haag moet meer afstand nemen van de juristen en economen van de DNB door het toepassen van common sense. Dit is moeilijk in verband met de autoriteitsvooringenomenheid. Neem deze waarschuwing ter harte: Er waren wereldwijd ongeveer een miljoen opgeleide economen en geen van hen kon de timing van de financiële crisis van 2008 nauwkeurig voorspellen (met uitzondering van Nouriel Roubini en Nassim Taleb).

Gebrek aan reflectie en te lage rekenrente
Velen (ook ik) hebben geprotesteerd tegen het verlagen en bevriezen van het pensioen maar de DNB en de diverse ministers van financiën beschikten over onvoldoende onafhankelijk reflectief vermogen. Er wordt sinds lange tijd een extreem lage rekenrente gehanteerd die bovendien steeds naar beneden werd bijgesteld als de rente daalde. Het blijkt uit documenten dat de DNB zich baseerde op 1 bron die handelde over mogelijke faillissementen van pensioenfondsen in Californië en of de pensioengerechtigden bij zo’n faillissement voor of na andere crediteuren in de rij staan. In Californië is dus een heel ander juridisch regime van toepassing dan in Nederland. Iedere Amerikaans staat heeft zelfs zijn eigen wetgeving die wezenlijk kan verschillen op dit punt. Bij het gebruiken van deze (buitenlandse)bron zijn de conclusies altijd fout. Het handelen van de DNB is dus altijd fout geweest. Ik snap niet dat Den Haag of het ministerie van financiën dit niet heeft gezien. Heeft men zitten slapen? Moeten hier consequenties aan worden verbonden?

Rekenmodel rente een aandelenkoersen van de DNB
Naast de rekenrente worden de laatste jaren een aangepast rekenmodel gebruikt. Het door de DNB gehanteerde rekenmodel voor rente en de aandelenkoersen deugd niet. Iedere (economische)historicus[iii] had de economen en juristen kunnen vertellend dat het nog nooit is voorgekomen dat de aandelenbeurs over een periode van zestig jaar is gedaald sinds 1600 (1^ste beurs ter wereld die van Amsterdam) En dat is bij veel door de DNB gehanteerde scenario’s nu wel het geval. De common sense ontbreekt compleet. Scenario’s moeten altijd gekoppeld zijn aan de werkelijkheid. Dromen doe je in bed. De werkelijkheid is altijd terug te vinden in de geschiedenis. Geen rekening is gehouden dat de waardering van aandelen niet los kan staan van dividenden, winsten en economische groei. Hoe realistisch is dat over 60 jaar? Zelfs in de traag voortkabbelende middeleeuwen was er sinds de 10^de eeuw sprake van economische groei. Ik zou het leuk vinden een gratis gast college (historische)geschiedenis te geven bij de Toezichthouders.

Fouten van de DNB en onafhankelijk controle op de DNB
De DNB heeft de afgelopen 20 jaar fouten gemaakt. Over de pensioenen heb ik genoeg gezegd. Foute maatregelen en timing ook op andere terreinen. De woningbouw bijvoorbeeld waardoor extra schaarste is ontstaan omdat de woningbouw deels stagneerde door die maatregelen. Als het gaat om toezicht dan denk ik aan de DSB-bank, fusies van banken en verzekeraars etc. Sommige maatregelen die de DNB afdwong hebben geleid tot substantiële markt concentraties die niet nodig waren geweest als de DNB tijdig met een open mind en creatief had opgetreden. Een van de recentere voorbeelden is dat zij een financieel product niet had moeten toestaan omdat het gevolg was dat hogere solvabiliteitseisen werden gesteld en dus de beleggingsportefeuille herschikt moest worden waardoor niet langer voldaan kon worden aan de horizon van 60 jaar. Er is nooit 1 weg naar Rome.

Ik heb al vaak gepleit bij de 2^de kamer voor een onafhankelijke multidisciplinaire en maatschappelijke representatieve samenstelling (niet alleen maar ambtenaren) (koker visie) van een controleorgaan van buiten Den Haag. Als het gaat om de DNB dan is dat ook positief voor de DNB immers door openminded te inventariseren zijn er waardevolle lessen te trekken.

Ik ben de 2^de kamer dankbaar dat ze mijn suggestie inzake de toeslagenaffaire (criterium redelijkheid en billijkheid ook in het bestuursrecht) hebben overgenomen. Nu deze nog. Zo wordt Nederland een beter en “gaaf” land.

[ii] Zie voor meer informatie mijn artikel van 24 september 2019 op LinkedIn.

[iii] Een van mijn lievelingsvakken tijdens mijn historische studie.